Πώς να κάνετε δουλειές στην Κϊνα – DOING BUSINESS IN CHINA: NEWSLETTER NO. 14

 

Του Ting Zhang*

 

Σήμερα, πιθανώς κανένας άνθρωπος στη Δύση δεν περνά έστω και μια ημέρα χωρίς να χρησιμοποιήσει κάτι που κατασκευάζεται στην Κίνα, από τον ιματισμό και τα ηλεκτρονικά, μέχρι προϊόντα πρώτης ανάγκης, σκευών για την κουζίνα και ειδών μπάνιου. Στο μεταξύ, οι επιχειρήσεις της Δύσης αυξάνουν τις δραστηριότητες τους στην Κίνα προκειμένου να κρατήσουν τα κόστη παραγωγής ή αγοράς των προϊόντων τους σε ανταγωνιστικό επίπεδο.

 

Όμως μελλοντικά, η Κίνα ίσως δεν συνεχίσει να είναι η φθηνότερη χώρα παραγωγής προϊόντων, όχι μόνο διότι το νόμισμά της έχει ήδη ανατιμηθεί κατά 10% το περασμένο έτος, αλλά επίσης διότι το νέο εργατικό δίκαιο ? που τέθηκε σε ισχύ από τα τέλη του 2007 ? επιβάλλει στους εργοδότες αυστηρότερους όρους και υποχρεωτική πληρωμή υπερωριών των εργαζομένων. Επιπλέον, οι μεγάλες αυξήσεις στα κόστη πρώτων υλών, οι μειώσεις των κρατικών επιστροφών Φ.Π.Α επί των εξαγωγών και η αυστηρή πολιτική μεταποιητικού εμπορίου, έχουν συμβάλει στην αύξηση του κόστος παραγωγής των Κινέζικων προϊόντων.

 

Εντούτοις, ο μεγαλύτερος αγοραστής προϊόντων από την Κίνα, η Wal-Mart, δηλώνει ότι η αύξηση του κόστους παραγωγής προϊόντων και αγοράς εμπορευμάτων, όχι μόνο δεν επηρεάζει τις δραστηριότητες sourcing από την Κίνα, αλλά έχει ως συνέπεια την βελτίωση των ποιοτικών στάνταρντς των Κινέζικων προϊόντων. Για τη Wal ? Mart, η Κίνα αποτελεί μια σταθερή πηγή προϊόντων και θα παραμείνει έτσι και στα ερχόμενα έτη. Αλλά μπορεί το ίδιο να ειπωθεί και για άλλους μικρότερους αγοραστές? 

 

Γιατί Sourcing από την Κίνα;

 

Σύμφωνα με δύο ανώτερους διευθυντές της McKinsey στην Κίνα, οι πολυεθνικές επιχειρήσεις προμηθεύονται μόνο κατά το ήμισυ τα προϊόντα που θα μπορούσαν να προμηθευθούν από την Κίνα και ούτε καν πλησιάζουν τη μέγιστη δυνατή μείωση στα κόστη παραγωγής που θα μπορούσαν να πετύχουν χρησιμοποιώντας ως πηγή την Κίνα. «Το sourcing από την Κίνα είναι μεγάλη υπόθεση, αλλά θα είναι πολύ μεγαλύτερη στο μέλλον» σύμφωνα με τους δύο διευθυντές της McKinsey.

 

Παρά την αύξηση του κόστους παραγωγής (σε μερικές βιομηχανίες άνω του 10%), η Κίνα εξακολουθεί να είναι μεταξύ των καλύτερων επιλογών για sourcing προϊόντων. Ο λόγος είναι απλός: καμία άλλη χώρα δεν μπορεί να παράγει αγαθά σε τόσο μεγάλη κλίμακα και με τόσο χαμηλό κόστος. Επίσης, η Κίνα ωφελείται από την ανεπτυγμένη εργασιακή ηθική και κουλτούρα και το σταθερό πολιτικό περιβάλλον και, ενώ άλλες αναδυόμενες αγορές μπορούν να ανταγωνιστούν στην τιμή, η Κίνα μπορεί πλέον να ανταγωνίζεται και στην ποιότητα, αφού στον τομέα αυτό, βελτιώνεται σε συνεχή σταθερή βάση. Μεταξύ των εναλλακτικών αγορών, το Βιετνάμ, με μόνο 85 εκατομμύρια πληθυσμό, είναι πολύ μικρό, ενώ η Ινδία δεν έχει αναπτύξει ακόμα επαρκείς εθνικές υποδομές.

 

Sourcing Επιλογές

 

Ο παραδοσιακός τρόπος προμήθειας προϊόντων από την Κίνα ήταν, για τους Κινέζους κατασκευαστές να παράγουν σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τα σχέδια των ξένων αγοραστών. Αλλά σε ένα όλο και περισσότερο ανταγωνιστικό τοπίο, οι δυτικές επιχειρήσεις αναπτύσσουν πιο πολύπλοκες σχέσεις με τους Κινέζους προμηθευτές και βρίσκουν τρόπους να εξασφαλίσουν ακόμη περισσότερη αξία από αυτούς. Για παράδειγμα, αφού συμφωνήσουν με τους Κινέζους στις ποιοτικές απαιτήσεις των προϊόντων, οι Κινέζοι σχεδιαστές και μηχανικοί αναλαμβάνουν από μόνοι τους, να σχεδιάσουν τη μορφή και τον τρόπο λειτουργίας των προϊόντων. Μια άλλη τάση είναι ότι οι πολυεθνικές επιχειρήσεις αρχίζουν να εφαρμόζουν design-to-cost πρακτικές, σύμφωνα με τις οποίες συγκεκριμένα «πολυτελή» χαρακτηριστικά των προϊόντων αφαιρούνται για να μειωθούν οι συνολικές δαπάνες παραγωγής. Τέτοιες προσεγγίσεις βοηθούν στη μείωση των δαπανών παραγωγής στην Κίνα.

 

Νοοτροπία Εταιρικής Συνεργασίας

 

Η σχέση προμηθευτή-πελάτη εξελίσσεται γρήγορα και για τις δύο πλευρές, καθώς η δυναμική αλλάζει από μονόδρομη σχέση προς συνεργασία διπλής κατεύθυνσης. Έχουμε δει Κινέζους προμηθευτές να γίνονται διανομείς δυτικών προϊόντων σε ολόκληρη την Κίνα, ενώ επιχειρήσεις της Δύσης επεκτείνουν το ρόλο τους και μετατρέπονται σε αγοραστές και μεταπωλητές προϊόντων των Κινέζων προμηθευτών στην εγχώρια αγορά τους. Σε άλλες περιπτώσεις, οι Κινέζοι προμηθευτές αγοράζουν από τους Δυτικούς πελάτες τους τα δικαιώματα ευρεσιτεχνίας και τα χρησιμοποιούν στην Κινέζικη και άλλες επιλεγμένες αγορές, ενώ μερικές φορές πωλούν τα ξένα προϊόντα με δικά τους (Κινέζικα) εμπορικά σήματα.

 

Για να ωφεληθούν από αυτές τις τάσεις, οι δυτικές επιχειρήσεις πρέπει να σχεδιάσουν τη στρατηγική τους σε τρία στάδια: πρέπει να στοχεύσουν στην εξασφάλιση συμμαχιών με αξιόπιστους Κινέζους κατασκευαστές, πρέπει να αναπτύξουν συνεργασίες προσανατολισμένες σε μακροπρόθεσμη εταιρική δέσμευση με τους Κινέζους και επίσης, πρέπει να επενδύσουν στην αναβάθμιση της τεχνολογίας και του μάνατζμεντ των Κινέζων προμηθευτών τους. Τότε, η αγορά της Κίνας θα είναι εκεί για συγκομιδή, τόσο στη μείωσης κόστους παραγωγής όσο και στην παραγωγή εισοδήματος.

 

Η Κρατική Διεύθυνση Φορολογίας (State Administration of Taxation) και το Υπουργείο Οικονομικών της Κίνας (Ministry of Finance) εξέδωσαν Κοινή Οδηγία βάσει της οποίας, αυξάνονται τα ποσοστά επιστροφής φόρου (export refund rates) για τις Κινεζικές εξαγωγικές επιχειρήσεις συγκεκριμένων προϊόντων. Η οδηγία αφορά συνολικά 3770 προϊόντα και έχει ήδη αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1^η Δεκεμβρίου του 2008. Είναι η τρίτη αύξηση ποσοστών επιστροφής φόρου για εξαγωγικές επιχειρήσεις στην Κίνα που συμβαίνει μέσα στο 2008.

Το μέτρο αυτό έχει ως σκοπό να βοηθήσει τις Κινεζικές εξαγωγικές επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν της παγκόσμια οικονομική κρίση και συνολικά να στηρίξει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας και να βελτιώσει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των αντίστοιχων βιομηχανιών.

Συγκεκριμένα, τα ποσοστά επιστροφής φόρου αυξάνονται ως εξής:

?        Για συγκεκριμένες ρόδες από λάστιχο και δασικά προϊόντα (rubber tires and forestry products) από 5% σε 9%

?        Για συγκεκριμένες μεταλλικές σφραγισμένες φόρμες (metal stamping molds) και γυαλικά (glassware) από 5% σε 11%

?        Για συγκεκριμένα είδη κατεψυγμένων γαρίδων και καβουριών, από 5% σε 13%

?        Για συγκεκριμένες οδοντόκρεμες και σχετικά χημικά προϊόντα, από 5% σε 9%

?        Για προϊόντα πέτρας, φύλλα αλουμινίου και σχετικά μη σιδηρούχα προϊόντα, από 9% σε 13%

?        Για συγκεκριμένες αντλίες αγροτικής χρήσης, μοτοσικλέτες και οικιακές συσκευές, από 9% σε 11%, από 11% σε 13% και από 13% σε 14% αντίστοιχα.

Η αύξηση των ποσοστών επιστροφής φόρου των Κινεζικών εξαγωγικών επιχειρήσεων θα μειώσει τα συνολικά κόστη παραγωγής και θα βελτιώσει τη διεθνή ανταγωνιστικότητά τους. Την ίδια στιγμή, οι Κινεζικές επιχειρήσεις θα πρέπει να ευθυγραμμισθούν με τους κανονισμούς και τις απαιτήσεις των τοπικών εφοριών, ώστε να μπορούν να κάνουν χρήση του ευνοϊκού αυτού μέτρου. Δεν είναι σπάνιο στην Κίνα, τοπικές εταιρίες να μην υποβάλλουν τα αναγκαία δικαιολογητικά στις αρμόδιες αρχές, όπως τιμολόγια, βεβαιώσεις εκτελωνισμών, βεβαιώσεις ξένου συναλλάγματος κλπ.

Η Κίνα, επηρεασμένη από την επιβράδυνση της βιομηχανικής ανάπτυξης λόγω της παγκόσμιας ύφεσης, θα κυνηγήσει τους ξένους επιχειρηματίες που φεύγουν από τη χώρα εγκαταλείποντας τις επενδύσεις τους και αποφεύγοντας την πληρωμή των χρεών τους προς το κράτος, σύμφωνα με το Πρακτορείο Ειδήσεων Xinhua. Η Κίνα θα ζητήσει από τις ξένες κυβερνήσεις να ερευνήσουν τις υποθέσεις και να εκδώσουν τους υπεύθυνους, ειδικά για όσες υποθέσεις αφορούν μεγάλα ποσά.

Οι κυβερνητικές προσπάθειες να εντοπίσουν τους διαφυγόντες τη χώρα χωρίς να έχουν εξοφλήσει τα χρέη τους προς αυτήν, έρχονται σε μια χρονική στιγμή όπου η συρρίκνωση της παγκόσμιας ζήτησης επηρεάζει σημαντικά τις εξαγωγικές βιομηχανίες, ωθώντας τους εσωτερικούς μετανάστες να επιστρέψουν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους μετά την απώλεια της εργασίας τους. Χιλιάδες εργοστάσια στη νότια επαρχία Guangdong, που αποτελεί βασικό εξαγωγικό πυρήνα της Κίνας, αντιμετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες λόγω της πτωτικής ζήτησης Κινεζικών προϊόντων, του αυξανόμενου κόστους παραγωγής και του ισχυρού Κινεζικού νομίσματος.

Σύμφωνα με το Xinhua, πολλοί ξένοι επιχειρηματίες ιδιαίτερα από βιομηχανίες μικρού μεγέθους και εντάσεως εργασίας, έχουν αποφύγει τη νόμιμη διαδικασία ρευστοποίησης και κλεισίματος των επιχειρήσεών τους, έχουν εγκαταλείψει τα εργοστάσια και τον εξοπλισμό τους και έχουν αφήσει απλήρωτους τους εργαζόμενους. Μέσα στο 2007, ογδόντα εφτά (87) εταιρίες επιχειρηματιών από τη Νότιο Κορέα εγκατέλειψαν τις επιχειρήσεις τους στην επαρχία Shandong της Ανατολικής Κίνας χωρίς να ακολουθήσουν τις νόμιμες διαδικασίες ρευστοποίησης των περιουσιακών τους στοιχείων. Οι αντίστοιχες περιπτώσεις το 2003, ανέρχονταν σε 21.

Οι λιανικές πωλήσεις το 2008 στην Κίνα εκτιμάται ότι θα κλείσουν στο επίπεδο των 10.8 τρις RMB, αυξημένες κατά 21% σε σχέση με το 2007.

Σύμφωνα με σχετικό report του Υπουργείου Οικονομικών (Ministry of Finance), οι λιανικές πωλήσεις ήδη έχουν ξεπεράσει τα 10 τρις RMB τους 11 πρώτους μήνες του 2008. Το report αναφέρει ότι «παρά την αρνητική επίδραση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης στην εγχώρια αγορά, οι λιανικές πωλήσεις θα συνεχίσουν να αυξάνονται ενόψει των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς».

Η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Κίνας (National Bureau of Statistics) αναφέρει ότι οι λιανικές πωλήσεις στην Κίνα έχουν παρουσιάσει ετήσια αύξηση 21,9% τους πρώτους 11 μήνες του 2008.

Οι λιανικές πωλήσεις στην Κίνα έχουν αυξηθεί δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες. Το 1978, ανέρχονταν σε 156 δις RMB, το 1992 σε 1,1 τρις RMB, το 2003 σε 5 τρις RMB και το 2007 σε 8,9 τρις RMB.